aaaRoma, Rione della Pigna IX, voorblad

ALGEMEEN

La Pigna (de pijnappel) is de IXe rione van Rome.
Het wapenschild van La Pigna draagt daadwerkelijk een pijnappel. Het motief is afkomstig van een grote, antieke fontein uit het einde van de 1e eeuw v.Chr. die hetzij naast de tempel van Isis stond, hetzij in de Thermen van Agrippa, beiden vlak bij het Pantheon gelegen. Deze fontein bestond uit een grote sculptuur in de vorm van een pijnappel.
Nadat de pijnappel was opgegraven, werd deze eerst overgebracht naar de basiliek van Sint Pieter, waar Dante haar heeft zien staan en haar in zijn
Divina Commedia vergeleek met de enorme kop van Nimrod (vers 31, re. 58 59: “La faccia sua mi parea lunga e grossa come la pina di San Pietro a Roma”).

Roma, Rione della Pigna, Wapenschild (internet)
Roma, Rione della Pigna, Wapenschild *
Roma, Rione della Pigna, Plattegrond (internet)
Roma, Rione della Pigna, Plattegrond *
Roma, Piazza Venezia, Pijnappelfontein voor de Chiesa di San Marco, 2009
Roma, Piazza Venezia, Pijnappelfontein voor de Chiesa di San Marco, 2009

De pijnappel is al in de 15e eeuw overgebracht naar haar huidige locatie: Bramante’s Cortile della Pigna in de Vaticaanse musea. Hier staat zij nu in een grote, door Pirro Ligorio ontworpen, nis geflankeerd door twee bronzen Romeinse pauwen uit het Mausoleum van Hadrianus (nu Engelenburcht).

Ter vervanging van de verdwenen, grote pijnappel staat op de rand van het grasveld vóór de basiliek van San Marco (hoek de Piazza Venezia/Via di San Marco) een nieuwe kleinere fontein in de vorm van een pijnappel, de Fontana della Pigna, naar een ontwerp van Pietro Lombardi, die er door de gemeente Rome is neergezet om het symbool van deze rione nieuw leven in te blazen.
De fontein die van travertin is gemaakt, bestaat uit een eenvoudige en elegante steel in het midden van een klein bassin met daarop twee gestileerde tulpvormige bloemkronen die de pijnappel ondersteunen. Het water stroomt aan de zijkant uit twee openingen waar het op de grond weer samenkomt in een waterbak die
omringd wordt door vier paaltjes

GESCHIEDENIS

De relatief kleine rione della Pigna ligt in Municipio I binnen de muren van Aurelianus in het zuidoostelijke deel van het gebied dat in de Oudheid tot het Campus Martius behoorde. De noordgrens van La Pigna wordt bepaald door de loop van het Vergine Aquaduct dat de Thermen van Agrippa van water voorzag. Binnen de grenzen van La Pigna viel ook de Saepta.
Als enige rione in Rome was La Pigna ook tijdens de Middeleeuwen geheel en voortdurend bewoond.

Aan de oostgrens van de rione lag de Via Flaminia, later Via Lata genaamd en thans Via del Corso (naar de races die hier vanaf 1466 werden gehouden) geheten, een van de belangrijkste wegen van Rome, zowel in de Oudheid als nu.
In de 16e eeuw werden hier voor het eerst grote publieke werken uitgevoerd, wat als zo vaak betekent dat veel historische gebouwen werden gesloopt om plaats te maken voor nieuwe palazzi en kerken. Bij de grote stadsplanning van 1873 werd de Corso Vittorio Emanuele II aangelegd, wat nog meer schade veroorzaakte. In de jaren 1926/’29 verdwenen de laatste middeleeuwse huizen bij de opgravingen in de Area Sacra (Largo Argentina) en de verbreding van de Via delle Botteghe Oscure. In het gebied van Via del Pie’ stonden in de Oudheid diverse Egyptische tempels. De laatste overblijfselen hiervan zijn de grote, marmeren voet in de Via del Pie’, de buste van een beeld van Isis, thans beter bekend als Donna Lucrezia en de marmeren kat in Via della Gatta  

Roma, Rione della Pigna, Muursteen (internet)
Rione della Pigna, Muursteen *

De Rione della Pigna grenst aan de volgende andere rioni:

Piazza della Rotonda, Via del Seminario, Via del Caravita, Via del Corso, Piazza Venezia, Piazza di San Marco, Via di San Marco, Via delle Botteghe Oscure, Via Florida, Via di Torre Argentina, Via della Rotonda.x

Pleinen:

Largo Arenula
Largo de’Ginnasi
Largo della Stimmate
Largo di Santa Lucia
Largo di Torre Argentina
Piazza del Gesù
Piazza della Minerva
Piazza della Pigna

Piazza della Rotonda 
Piazza di San Macuto
Piazza di San Marcello
Piazza di San Marco
Piazza di Sant’Ignazio
Piazza di Santa Chiara
Piazza Grazioli
Piazza Venezia

Straten:

Corso Vittorio Emanuele II
Via d’Aracoeli
Via dell’Arco della Ciambella
Via dell’Arco de’ Ginnasi
Via degli Astalli
Via del Beato Angelico
Via delle Botteghe Oscure
Via del Caravita
Via Celsa
Via dei Cestari
Via del Collegio Romano
Via del Corso
Via Florida
Via della Gatta
Via del Gesù
Via Lata
Via della Minerva
Via della Palombella

Via del Pie’ di Marmo
Via della Pigna             
Via del Plebiscito
Via della Rotonda
Via di Santa Caterina da Siena
Via di Santa Chiara
Via di Sant’Ignazio
Via di San Marco
Via di San Nicola de’Cesarini
Via di San Stefano del Cacco
Via del Seminario
Via A. Specchi
Via di Torre Argentina
Vicolo delle Ceste
Vicolo della Minerva
Vicolo Doria

Palazzi:

Palazzo Altieri
Palazzo Bonaparte
Palazzo Bussi Pizzirani
Palazzo Celsi Viscardi
Palazzo Cenci-Bolognetti
Palazzo Cesarini
Palazzo de’Crescenzi
Palazzo Decarolis
Palazzo Doria-Pamphili
Palazzo Fonseca

Palazzo Ginnasi
Palazzo Grazioli
Palazzo Marescotti
Palazzo Muti Berardi
Palazzo Nunez
Palazzo Origo
Palazzo San Macuto
Palazzo Sonnino Colonna
Palazzo Strozzi
Palazzo Venezia

In gebruik zijnde kerken:

Chiesa del Gesù
San Francesco Saverio (= Oratorio del Caravita)
San Giovanni della Pigna
San Marco
Sant’Ignazio (di Loyola a Campo Marzio)
Santa Chiara
Santa Maria ad Martyres (Pantheon)
Santa Maria in Via Lata
Santa Maria sopra Minerva
Santo Stefano del Cacco (de Pinea)
Stimmate di San Francesco

Ontwijde kerken:

Santa Marta al Collegio Romano

Verdwenen kerken:

San Nicola de Forbitoribus
San Nicola dei Cesarini
Sant’Andrea alle Botteghe Oscure
Santa Lucia alle Botteghe Oscure
Santa Maria de Astallis (Santa Maria della Strada)
Santa Maria dell’Annunziata

Andere monumenten:

Accademia Ecclesiastica
Altare della Patria
Arco della Ciambella
Area Sacra
Casa di Santa Caterina
Collegio Calasanzio
Collegio Romano
La gatta (Palazzo Grazioli)
Madama Lucrezia
Orologio in Via del Gesù
Pie’ di Marmo
Il Pulcin della Minerva

 * Bron afbeelding: Internet (auteur niet kunnen achterhalen)